Avangarda je jedan od najrazuđenijih književnih pravaca u Evropi. Ona predstavlja stilsku formaciju, skup različitih pravaca unutar epohe. Oni su međusobno različiti, međutim, dele određene osobine. Ono što je važno je da je srpska književnost tek sa dolaskom avangarde počela da se uliva u tokove Evropske književnosti. Problematičnog položaja na istorijskoj pozornici, srpska i jugoslovenska […]

Romantizam u srpskoj književnosti postepeno je nastajao i razvijao se. Period njegovog prisustva zahvata više decenija. Počeci se vezuju za prve radove Vuka Karadžića koji su u sebi nosili romantičarske ideje, a kraj se nalazi negde na početku sedamdesetih godina XIX veka, kada je na scenu stupio realizam.  Ovaj vremenski raspon dug preko pola veka […]

Romantizam se smatra duhovnim pokretom koji je zahvatio čitav kulturni život Evrope krajem XVIII i s početka XIX veka. Književna teorija ga je nazvala negacijom klasicizma i kao takav, on je odbacio sve za šta se klasizicam zalagao: okretanje antičkoj umetnosti, racionalizam, poštovanje strogih normi poetike. Romantičari su isticali maštu i osećanja, slobodu i kreativnost […]

Period prosvetiteljstva ili prosvećenosti zahvatio je čitavu evropsku kulturu u XVIII veku. Najviše se istakao u filozofiji i pedagogiji, ali je dominirao i u drugim humanističkim naukama, među kojima je svakako i književnost. Imajući u vidu da je veliki broj naučnih disciplina obuhvaćen novom kulturnom epohom simboličnog naziva prosvećenost, ne čudi što se XVIII vek […]

Luj Ferdinand Detuš, poznatiji pod pseudonimom Selin, objavio je roman ,,Putovanje na kraj noći” u vreme kada se Evropa oporavljala od tek završenog Prvog svetskog rata. Međutim, na istorijskoj pozornici su se već osećala pomeranja koja su najavljivala ponovne sukobe. Roman je objavljen 1932. godine, a već nekoliko godina kasnije su počeli prvi otvoreni sukobi […]

Pisci srpskog realizma nepravedno su zapostavljeni pa se njima, uz izuzetke, bave učenici, studenti književnosti i njihovi profesori. Budući da je realizam u srpskoj književnosti započeo već 60-tih godina 19. veka dok je romantizam još uvek trajao i da se održao sve do 20. veka, nemoguće je u tolikom vremenskom rasponu ne pronaći bar nekoliko […]

Predromantičarski pesnik Petar Petrović Njegoš, rođen je u Crnoj Gori 1813. Živeo je do 1851. godine. Bio je vladika i vladar Crne Gore. Neka od najvažnijih njegovih dela su „Gorski vijenac“, „Luča mikrokozma“, „Lažni car Šćepan Mali“, kao i pesma „Noć skuplja vijeka“. Za njegovo pesništvo od izuzetnog značaja su hrišćanska spiritualnost, kulturna tradicija antike […]

Istorija svetske kulture mogla bi se podeliti na dva perioda. Prvi bi bio tzv. rani period koji počinje Svetim Savom a okončava se Dositejem. Drugi bi obuhvatio vreme od Dositeja do naših dana. Pojedini istoričari srpske kulture tvrde da je Dositej prvi srpski pisac modernog doba. Pod tim se ne podrazumeva samo njegova apsolutna poetička […]

Intrigantni naslov ovog bestselera američke spisateljice Šeri Argov, nagoni nas da zavirimo u knjigu i otkrijemo da li zaista fine devojke, kako ih autorka u knjizi naziva, loše prolaze u ljubavnim odnosima, zbog čega su kučke primamljivije i zašto to ne znači da one moraju biti arogantne i otresite. Privlačnost žene kučke leži u njenom […]

Ova dva velika pisca stvaraju pomenuta dela o kojima će u ovom tekstu biti reči, u veoma bliskom periodu oko sedamdesetih godina prošlog veka. Danilo Kiš je rođen u Subotici 1935. a preminuo u Parizu 1989. godine. Branko Ćopić, s druge strane, rodio se 1915. u Bosanskoj Krajini a preminuo u Beogradu 1984. godine. U […]

Jedan od najpoznatijih romana F. M. Dostojevskog Zločin i kazna, sa razlogom je zadržan u školskim lektirama do danas. Iako je, po književnoumetničkom kvalitetu nekoliko stupnjeva ,,ispod” Braće Karamazovih, postoje razlozi zbog kojih se baš Zločin i kazna obrađuje u školi. Naime, ovaj roman, osim očitog obima, se od Braće Karamazovih odvaja i po ,,pitkijoj” […]

Leksikologija je složena grana nauke o jeziku. Podrazumeva proučavanje reči i njihovo značenje, kao i sferu upotrebe. Leksiologija predstavlja pravi parametar za bogatstvo jezika. Leksika jezika je složena oblast, jer se ne bavi samo oblicima reči, već i njihovim značenjima i poreklom. Sa druge strane, neke reči mogu imati više značenja, što širi domene leksikologije. […]

U odnosu na konzervativni srednji vek, u doba renesanse, odnos umetnika prema stvarnosti bitno se menja. Stvarnost počinje da se predstavlja kao lepa sama po sebi. Ovo je period kada se pojavljuje i portret koji postaje veoma značajan u slikarstvu. Na samom početku perioda, bili su to portreti bogatih i znamenitijih članova društva. Kasnije su […]

Oskar Davičo je pesnik koji je u književnost ušao dvadesetih godina 20. veka. U njegovom opusu najzastupljeniji su duži pesnički oblici kakav je i lirski ciklus „Hana“ koji spada u socijalnu međuratnu poeziju. Ljubav u ovoj poemi takođe ima istaknuto mesto. Nastao je 1939. godine kada je delimično štampan u zagrebačkom „Pečatu“, a kasnije je […]

Brige su se uvukle između pramenova kose, zapetljale se oko dugmića na haljini, preteške vise sa ušiju i ne znaš šta ćeš sa njima? Probaću da ti dam nekoliko konkretnih odgovora. Tragala sam za njima i kod mene su se pokazali kao veoma delotvorni. Najviše mi je, međutim, pomogla jedna naizgled jednostavna odluka za koju […]