U samom centru Firence, glavnom gradu italijanske regije Toskana, nalazi se galerija Ufici, koja se smatra jednim od najstarijih i najcenjenijih svetskih muzeja. Kada se uzme u obzir broj i značaj umetničkih dela kojima raspolaže, njena veličina postaje još veća.
Neobična istorija galerije Ufici
Iako je Ufici galerija sada velelepni muzej, prvobitna namena ove galerije bila je daleko od onoga što je danas. Gradnja je započeta 1560. godine po narudžbini Kozima I Medičija, a palata je otvorena 1581. godine. Otvorio ju je Frančesko Medičiji, sin Kozima I, sa ciljem da bude namenjena za kancelarije opštinske uprave, birokratske sastanke i da služi kao arhiv ministarstva republikanske Firence. Otuda potiče i njen naziv uffizi, što na italijanskom označava biro.
Za originalni dizajn zaslužan je bio Đorđo Vazari. Bio je jedan od slikara i arhitekata XV veka čije delo ,,Životi italijanskih slikara, vajara i arhitekata” iz 1550. godine i dan-danas predstavlja odličan vodič kroz ovu slavnu galeriju.
Takođe je ovo delo poslužilo i kao inspiracija za raspored slika i drugih dela u galeriji, koja su mahom poređana po istovetnom rasporedu kao u knjizi. Pored Vazarija, u projektovanju i dizajnu galerije Ufici učestvovali su još i Bernardo Buontalenti i Alfonso Pariđi. Skladištenje velikog broja umetničkih dela koja su bila u vlasništvu porodice Mediči vremenom je dovelo do toga da ova zgrada izgubi namenu sa kojom je izgrađena i da postane muzej koji će zvanično od 1765. godine biti otvoren za posetioce. Od tada, pa sve do današnjih dana, galerija Ufici privlači svake godine veliki broj posetilaca širom sveta, zaljubljenike u umetnost renesanse i dela brojnih izvanrednih umetnika koje je ovaj period iznedrio.
Umetnici i Ufici: šta sve možete videti u ovoj galeriji
S obzirom na veliki broj značajnih umetnika renesanse čija se dela nalaze u ovoj galeriji, u nastavku će uslediti pregled onih subjektivno odabranih. Ovaj izbor ni na koji način ne umanjuje značaj onih koji se neće ovde naći, kao ni veličinu njihovih dela.
Sandro Botičeli
Botičeli je bio jedan od najvećih slikara renesanse. Neka od njegovih dela koja se smatraju najzačajnijim nalaze se upravo u galeriji Ufici.
Slika Rađanje Venere nastala je 1485. godine tehnikom tempere na platnu. Slika prikazuje boginju lepote i njen dolazak na zemlju koji su prouzrokovali vetrovi. Boginja stoji na oklopu skoljke, čista poput bisera. Ruže koje lete u vazduhu simbol su proleća, a veruje se da je Botičeli inspiraciju pronašao u statui Venere koja se ovde nalazi u skromnoj pozi i svoju golotinju skriva dugim pramenovima svoje kose.
Slika Proleće, kao i većina drugih slika iz ovog perioda, nije bila namenjena za šire narodne mase, već je rađena po porudžbini naručioca. U periodu rane renesanse, kome ova slika pripada, veliko je interesovanje bilo za proučavanje antičkih i mitoloških tema i zbog toga ovakvi prizori i dominiraju najvećim delom. Na slici je prikazano šest ženskih figura i dve muške, a iznad figura nalazi se beba Kupidon sa povezom preko očiju. Likovi boginja i bogova prikazani su u punoj veličini, uz naglašenost pokreta. Likovi su gotovo nagi.
Sliku prate mnogobrojna tumačenja koja objašnjenja mahom pronalaze u mitologiji, a smatra se da centralna ženska figura predstavlja samu boginju Veneru.
Devojke koje se nalaze sa Venerine leve strane predstavljaju tri Gracije, a krajnja leva figura Merkura.
U centru slike Poklonjenje mudraca nalazi se Bogorodica koja u rukama drži Hrista i kojoj se klanjaju tri Mudraca koja predstavljaju tri perioda života: mladost,zrelost i starost. Jedan od njih mu se klanja, dok druga dvojica čekaju svoj red da mu priđu. U figurama tri Mudraca su portreti Kozma de Medičija i njihovih sinova Pjera i Đovanija. Umetnik je ovom slikom želeo da izrazi zahvalnost porodici Mediči. U krajnjem desnom uglu nalazi se autoportret Botičelija koji jedini ne gleda u pravcu Bogorodice i Isusa, već napred prema posmatraču. Kratke plave kose, ogrnut narandžastim ogrtačem, ovo je bio inspirativan umetnikov način da i sebe uvrsti u kompoziciju slike.
Leonardo da Vinči
Leonardo da Vinči je čovek koji se smatrao genijem i idealom renesansnog čoveka. Njegova interesna sfera dosezala je i do astronomije, anatomije i građevinarstva. Danas su iza njega ostala dela kojima se milioni ljudi svakodnevno dive: Tajna večera, Mona Liza, Bahus, Poklonjenje mudraca, Blagovesti…
Ovo je jedno od njegovih prvih naručenih dela. Udaljava se od tradicije i scenu smešta u dvorište, a ne unutar kuće Bogorodice. Arhangel Gabriel kleči ispred Bogorodice nudeći joj ljiljan. Ispred arhangela ocrtana je njegova senka. Pogled Bogorodice blago je iznenađen i vidimo da je on nju svojim dolaskom prekinuo u čitanju. Preovlađuju tamnije i teže boje. Ova slika doneta je u Ufici 1867. godine, a nastala je dok je Leonardo još uvek radio u radionici Andrea del Verrocchio.
Botičeli 
Da Vinči
Sa kompozicijom istog naziva (Poklonjenje mudraca) imali smo prilike da se susretnemo kod Botičelija, premda je razlika u samom izgledu velika, počev od toga da ovo delo kod Leonarda nije završeno. Slika datira iz 1482. godine. Radi se o kompoziciji koja je veoma kompleksna, sa dosta figura poređanih u polukrug, gde su u fokusu Bogorodica i dete. Sa prednje strane vidimo Mudrace koji nude svoje poklone Isusu. U pozadini se nalaze zgrade u ruševinama kao i sukobi vitezova na konjima, dok se sa leve strane vidi izgradnja hrama koji kao simbol mira i vere predstavlja kontrast borbi konja i metežu sa druge strane. Leonardo je prekinuo rad na slici kako bi mogao da se posveti crkvi San Donato i nikad je više nije završio.
Ticijan
Urbino Venera je slika koje je i u vreme nastanka izazvala brojna oduševljenja i za koju su tražene kopije. Vojvoda Urbino ju je namenio svojoj mladoj ženi kao simbol senzualnosti i lojalnosti. Ticijan je predstavio Veneru u kućnoj atmosferi kako leži na krevetu gola naslanjajući lakat na jastuk, dok na sebi ima samo minđuše, prsten i narukvicu. Kraj njenih nogu nalazi se pas koji simbolizuje vernost. U pozadini se nalaze služavke koje tragaju za odećom koju bi boginja mogla da obuče.
Mikelanđelo
Pri samom pominjanju Sikstinske kapele, imamo jasnu asocijaciju na vrsnog umetnika Mikelanđela, koji je pored toga što je bio slikar bio i arhitekta i vajar. Sebe je pre svega smatrao vajarem. Međutim, njegova čuvena slika Sveta porodica, nastala u periodu 1505-1506, našla je svoje mesto na zidovima galerije Ufici. Naslikao ju je za firentinskog trgovca Agnola Donija. Na slici se nalazi, kako sam naziv slike kaže, Sveta porodica. Slika je kružnog oblika što u to vreme nije bilo neuobičajeno za slike verske tematike koje su služile kao dekoracija u kućama.
Rafaelo
Njegovo delo Gospa od češljugara nastalo je oko 1506. godine i rađeno je u tehnici ulja na drvetu. Ova slika nastala je tokom njegovog firentinskog perioda, kada je radio za neke značajne trgovačke porodice. Slika je naručena kao bračni poklon Lorenca Nasija sa Sandrom di Mateo.
Međutim, kada je njihov dom uništen u klizištu, slika je bila razdvojena u 17 fragmenata i data je na restauraciju. Tokom istorije nije poznato šta se sa njom dešavalo, sve dok nije postala deo kolekcije kardinala Đovanija Karla Medičija oko 1646. Jedna od značajnijih Rafaelovih slika iz ovog perioda je i portret pape Lava X.
Karavađo
Najveći deo njegovog opusa čine slike religiozne tematike. Bio je poznat kao predstavnik naturalizma. Odbacivao je svako idealizovanje i težnju za ulepšavanjem, pa čak i na slikama sa religioznom tematikom. Njegov stil karakteriše velika ozbiljnost, oštri realizam i težnja ka istini. Glavna osobenost njegovog slikarstva je tenebrozo, tretiranje kontrasta svetla i senke.
Ova kompozicija nastala je 1603. godine tehnikom ulje na platnu. Slika ilustruje scenu iz Starog zaveta u kojoj Bog naređuje Avramu da žrtvuje svog jedinog sina, Isaka. U trenutku kada se on sprema da to učini, sa neba se spušta anđeo koji mu govori da stane. Anđeo mu levom rukom pokazuje na ovna i govori mu da žrtvuje njega umesto sina. U pozadini vidimo pejzaž seoceta. Slika Žrtvovanje Isaka je donirana Uficiju 1917. godine.
Još jedno delo ovog umetnika koje se nalazi u galeriji Ufici jeste slika Meduza. Smatra se da pripada umetnikovom mladalačkom periodu. Inspirisana je grčkom legendom o Meduzi koju ubija Persej. Na slici se vidi odsečena glava Meduze.
Sama činjenica da je veliki deo teritorije Italije pod zaštitom UNESKO-a govori nam o tome koliko je zapravo bogato njeno kulturno nasleđe. Brojni veliki umetnici u svim sferama ostavili su za sobom zaostavšine vredne divljenja. Kao što smo imali priliku da vidimo, veliki broj njih nalazi se upravo u galeriji Ufici, što opravda činjenicu da ona danas spada među najcenjenije i najposećenije svetske muzeje. Spisak umetnika i njihovih dela kojim ova galerija obiluje je dug i ne sumnjamo da bi je trebalo obići i sa pažnjom se diviti nečemu što su stvarali genijalni umovi, čiji su tragovi u istoriji ostali večni.
Pogledajte vrhunska umetnička dela nadrealizma!
