Azbukovica je brdsko-planinska regija zapadne Srbije koja se nalazi uz Drinu, prirodnu granicu Republike Srbije i Bosne i Hercegovine.
Drina, dakle, razdvaja Azbukovicu od najbližih opština Bosne i Hercegovine, Bratunca i Srebrenice. U Srbiji susedi Azbukovice su opštine Mali Zvornik, Krupanj, Bajina Bašta, Osečina i Valjevo.
Drina i Azbukovica
Drina kroz Azbukovicu teče u dužini od 38 kilometara, a dosta ima njenih pritoka koje su uglavnom brdsko-planinske rečice i potoci.
Doduše, za vreme velikih padavina, sve pritoke postaju bujične i veoma opasne za okolinu, ali se domaće stanovništvo naviklo na njihovu ,,nezgodnu narav“, pa se uglavnom uspešno bore sa njima.
Samim pogledom na našu Zeleniku (kako se Drina nekada zvala zbog svoje boje), jasno je da je reč o prirodnom blagu Azbukovice.
U letnjim danima ona je glavno mesto gde se meštani i gosti rashlađuju, odmaraju i opuštaju. Budući da nastaje od planinskih reka Pive i Tare kod Šćepan Polja u Crnoj Gori i da je prilično brza, gotovo je uvek hladna i jedino lokalno stanovništvo godinama naviknuto na njenu hladnoću za kratko vreme počinje da uživa u njenim čarima.
Gostima ume da bude previše hladna, pa se neretko dešava da je posmatraju samo sa obale.
Iako svako naselje u Azbukovici kroz koje prolazi Drina ima svoje plaže, najpopularnije i najposećenije su plaža Bok u Vrhpolju i Rajska plaža, koja zvanično pripada susednoj opštini Bratunac.
Ali pošto je Drina svačija, narod ne deli plaže na naše i vaše, tako da na svakoj obali Drine ima ljudi sa druge strane.
Osim ovog, Drina nudi i drugi bogati sadržaj. Postoji nekoliko regata i splavarenja na njoj, propraćenih kulturnim i zabavnim programima koji ulepšaju našu Azbukovicu u tim danima.
Za domaće stanovnike ovog područja najznačajnija je, svakako, Drinska regata koja se od 2001. godine održava uvek druge subote jula i odigrava se na relaciji od skoro 40 kilometara (Rogačica – Gornja Trešnjica – Etno-selo Vrhpolje – Ljubovija).
Ribolov
Drina je, takođe, omiljena među ribolovcima, jer je bogata brojnim vrstama ribe: mladica, som, skobalj, bodorka, mrena, štuka, nosara…
Manje reke, Drinine pritoke, kao što su Ljuboviđa, Orovička reka, Postenjska, Gračanička i Uzovnička, nude potočnu pastrmku i krkušu.
Lov
Azbukovica ne zaboravlja ni lovce, pa tako postoje lovište Bukovica i lovačko udruženje Mileta Polić – Bata, koje ima i Lovački dom i strelište glinenih golubova.
Najzastupljenija je srneća divljač, divlja svinja, fazan, zec, poljska jarebica i jarebica kamenjarka, a od povremenih divljači mogu se sresti medved, vuk i šakal.
Planinarenje, paraglajding i biciklizam
Opština Ljubovija ima planinarski klub ,,Tornička Bobija“, koji često organizuje pešačke ture, kako po Azbukovici, tako i po drugim krajevima Srbije i regiona.
Planinari, tako, pažljivim odabirom pešačkih staza mogu upoznati divne predele ovih krajeva. Preporuka bi bila da se svakako poseti Bobija i njeni izvori pitke i hladne vode.
Pošto je Azbukovica okružena brdsko-planinskim terenom, paraglajderi mogu izvoditi spustove sa mnogobrojnih planinskih vrhova ove regije.
Biciklisti moraju biti u izuzetnoj kondiciji ako imaju nameru da voze kroz Azbukovicu, jer su staze zanimljive, ali i nepristupačne.
Soko grad
Sigurno najpoznatije i najposećenije mesto ovog kraja jeste manastirski kompleks Soko grad. Nalazi se na jednom delu Sokolskih planina, ispod najvišeg vrha Rožnja (973 m). Ne zna se tačno vreme njegovog nastanka, ali ono što se sa sigurnošću zna, to je njegov značaj za lokalno stanovništvo.
On se sa pravom smatra simbolom nepobedivosti, budući da je jedna od poslednjih tvrđava turske vlasti. Nosio je epitet ,,sultanove cure“ ili ,,sultanove neveste“. Soko je jedno od poslednjih osvojenih mesta, čak se dopušta mogućnost da je pao u turske ruke nakon Smedereva 1459. godine.
Danas se može videti malo ostataka od bedema i kula, a u podnožju je episkop šabački Lavrentije podigao manastir posvećen Nikolaju Velimiroviću. Nepristupačan put do manastira uredila je vojska Srbije 2001. godine, tako da se do njega od tada zgodno može stići.
Od manastira vodi put ka nekadašnjem Soko gradu, na čijem se vrhu od 24. marta 2000. godine nalazi pozlaćeni krst visine 12 metara.
Datum postavljanja je simboličan, predstavlja početak NATO agresiji na Srbiju, a poklonio ga je Nemac Horst Vobel u znak izvinjenja zbog srpskih žrtava.
Put od manastira do krsta dug je oko 2 km i nazvan je Put vere. Usput je podignuto 10 kapela i u svakoj je zapisana po jedna Božija zapovest.
Pešačenje do krsta može biti zamorno, pogotovo ljudima koji žive u ravničarskim krajevima, ali je pogled koji se odozgo pruža vredan svakog napora. Nedaleko od manastira nalazi se izvor lekovite vode, a u manastiru postoji i kapela svetog oca Nikolaja Mirlikijskog.
Rimski most
Kako mu i samo ime kaže, ovaj most potiče još iz rimskog perioda. Nalazi se na reci Ljuboviđi, a današnji izgled dobio je kasnije u tursko vreme.
Izgrađen je od kamena u obliku luka, a umesto maltera korišćeno je istopljeno olovo dobijeno iz lokalnog rudnika. Zato je on i danas postojan i gotovo nepromenjen.
Poznatiji je pod nazivom Latinska ćuprija, nalazi se na putu ka Valjevu i, mada je dosta manji, može nas podsetiti na Stari most u Mostaru preko Neretve.
Mali i Veliki grad
Osim Soko grada, postoje ostaci još jednog utvrđenja o čijem se vremenu nastanka ne može precizno govoriti. Smešteni su u Gornjoj Trešnjici.
Mali grad ima napravilnu osnovu koja podseća na ovalni oblik, najviši delovi su mu do 7 km. Na severnoj strani prostire se strm i nepristupačan ostatak Velikog grada. U Malom gradu pronađena je keramika iz srednjeg veka.
Manastir Svete Trojice
Smatra se da je ovaj manastir jedan od nastarijih pravoslavnih spomenika u ovom delu Srbije, pripada selu Čitluk. Podaci iz 1878. godine govore da se tada na ovom mestu nalazila crkva.
Meštani i paroh su 1966. godine na temeljima stare sagradili novu crkvu. Episkop šabački Jovan Velimirović je ostavio u amanet svom nasledniku Lavrentiju da na ovom mestu podigne manastir. Zvonik je sazidan 1995, a izgradnja konaka započeta je nesrećne 1999. godine.
U manastiru Svete Trojice nalaze se ostaci moštiju svetih Petočislenika: sveti mučenici Evstratije, Avksenitije, Evgenije, Mardarije i Orest.
Crkva apostola Petra i Pavla
Nalazi se u Selancu, nedaleko od Mačkovog kamena na Jagodnji, pretpostavlja se da potiče iz XIII veka. Obnovljena je 1816. godine i pod nadzorom je Zavoda za zaštitu spomenika i kulture. U crkvi se nalazi kripta u kojoj su sahranjivani sveštenici.
Crkva brvnara u Donjoj Orovici
Posvećena je Saboru svetih 12 apostola i stara je više od 200 godina. Bogata je ikonama, a 4 od njih su pod zaštitom države i naročito su vredne. Tradicionalno se na Badnje veče puca iz prangije koja se nalazi u blizini crkve, a za koju niko ne zna odakle potiče.
Etno-selo Vrhpolje
Teško bi bilo zamisliti jedan ovakav kraj Srbije bez etno-kompleksa. Jedan takav nalazi se na samoj obali Drine i pruža kompletno uživanje u pogledu, domaćoj hrani i piću.
Smešten je sa desne strane magistralnog puta Šabac-Ljubovija-Užice, a krase ga veliko dvorište puno etno-motiva i naročito je poznato po terasi koja se nalazi bukvalno iznad Drine. Smeštaj je u tradicionalnim vajatima, koji su opremljeni u starom ruhu.
Azbukovica i njena zaštićena prirodna dobra
Kanjon reke Trešnjice
Reka Trešnjica izvire ispod Povlena na visini od 1185 metara i u Drinu se uliva kod sela Gornja Trešnjica. Sredinom svoga toka ova planinska brza reka protiče kroz živopisni kanjon dug oko 6 km.
Specifičnost ovog kanjona je da iz Drine u njega svakog proleća dolazi na prirodni mrest mladica, drinska kraljica. Na ovoj reci izgrađen je ribnjak kalifornijske pastrmke.
Kanjon je stavljen pod zaštitu države jer je prirodno stanište beloglavnog supa. Jedino se u njemu, pored kanjona Uvca, nalazi još 17 parova orla beloglavog supa.
Ove izuzetno krupne ptice grabljivice hrane se isključivo ostacima uginulih životinja. Poznato je da je ova životinjska vrsta pred izumiranjem, budući da ženka godišnje položi samo jedno jaje koje je teško sačuvati.
Planina Bobija
Nalazi se na oko 25 km od Ljubovije i njen najviši vrh je Tornička Bobija od 1272 m nadmorske visine. Bogata je hladnim izvorima vode za piće, a najpoznatiji među njima je izvor Dobra voda.
Raznovrsnost reljefa, životinjskog i biljnog sveta, pružaju mogućnost za uživanje lovcima, planinarima, izletnicima.
Mačkov kamen
Poznato je mesto borbi u Prvom svetskom ratu 1914. godine. Nalazi se na planini Jagodnji. U čast borcima iz rata na ovom mestu je 1932. podignuta spomen-kosturnica.
Oko 2000 srpskih vojnika nastradalo je u ovoj bici i svake godine u septembru održava se pomen i istorijski čas u njihovu čast. Petrovska nedelja je dan narodnog vašara na Jagodnji.
Sam reljef Mačkovog kamena pruža mogućnost za bavljenje zimskim sportovima. U te svrhe uređena je skijaška staza i mini žičara, koje obezbeđuju uživanje u zimskim lepotama.
Zbog velike nadmorske visine svake zime dosta je snega na Jagodnji, tako da se ovde sigurno mogu osetiti čari zime.
Azbukovica, sasvim sigurno, svima može ponuditi nešto od svojih sadržaja. Nije poznato da se neko vratio iz našeg kraja nezadovoljan onim što je video, iskusio, probao.
Ono što posebno obeležava ovo područje, bez obzira na sve drugo što je u turističkoj ponudi, jeste PRIRODA kao imperativ svega! Zato dođite da uživate u prirodi na najlepši mogući način!
Preporučujemo da pročitate:
- Kako ubrzati rast kose prirodno – 7 saveta!
- Kako da izgledate lepo bez šminke – 10 korisnih saveta
- Kako pravilno oprati kosu – vodič za pravilno pranje!
- Kolagen ~ sve što treba da znate o ovom proteinu
